Minimalizm, harmonia, wyrafinowanie.

Architektura nowoczesnej harmonii. Dla lepszego komfortu miejskiego życia

Otoczenie w znacznym stopniu wpływa na nasze zdrowie i dobre samopoczucie. Świadomie zaprojektowana przestrzeń uspokaja i wywołuje pozytywne emocje. Wiedzą o tym architekci i projektanci wnętrz, którzy czerpiąc z najlepszych wzorców, sięgają dziś po rozwiązania pozwalające sprostać wyzwaniom współczesnych metropolii i ich mieszkańców.

Jak szacuje ONZ, już 57 proc. populacji Ziemi mieszka w miastach, co daje ponad 4,5 mld osób. Liczba mieszkańców największej aglomeracji świata – Tokio – to aż 37 mln osób. Niewiele mniej ludzi żyje w Dżakarcie – 33,8 mln oraz Delhi – 33,2 mln. W Polsce, według GUS, w miastach mieszka już 60 proc. populacji, a więc ponad 22,6 mln osób. W największym – Warszawie – 1,8 mln. Jak podkreślają eksperci, liczby te będą tylko rosły. Waszyngtoński instytut Global Population Education zakłada, że do 2050 r. w miastach będzie żyło aż dwie trzecie z 9 mld mieszkańców globu.

Moc światła i zieleni

Życie w tak dynamicznie rozwijających się aglomeracjach generuje sporo wyzwań. Tym bardziej, że środowisko miejskie nie jest tym, w którym czujemy się najlepiej. Z jednej strony miasto daje pracę i możliwości rozwoju, z drugiej życie w dużych skupiskach może potęgować uczucie wyobcowania, zagubienia, a nawet stresu. Nie pomaga też fakt, że zamiast otoczyć się naturalnym krajobrazem – lasem czy wodą – wokół widzimy tylko ciągnący się kilometrami beton i szkło.

Nowoczesna architektura miejska ma więc do odegrania niebagatelną rolę. Świadomie zaprojektowana pozytywnie wpływa na zdrowie, samopoczucie i jakość życia. Oddziałuje też na emocje i myśli. To stąd wziął się zyskujący na znaczeniu trend well building. Idea ta (więcej piszemy o niej w jednym z kolejnych tekstów) koncentruje się na zdrowiu, dobrym samopoczuciu psychicznym i fizycznym oraz komforcie użytkowników przestrzeni, głównie biurowej. Potwierdzeniem, że dany budynek i jego wnętrza uwzględniają dobrostan przebywających w nich ludzi jest prestiżowy certyfikat WELL Building Standard. Mierząc jakość powierzchni, system weryfikuje ponad sto cech budynku w takich kategoriach jak m.in. powietrze, woda, oświetlenie, komfort termiczny, dźwięk, materiały czy innowacje.

Przyjazna przestrzeń to taka, w której zyskujemy dostęp m.in. do naturalnego światła dzięki odpowiednio rozmieszczonym dużym oknom, a także do działającej uspokajająco i prozdrowotnie zieleni – w postaci parków, skwerów, miejskich ogrodów, wypełnionych roślinami części wspólnych, patiów czy dachów. W tym kontekście na znaczeniu zyskują też oficyny. Są ciche, jasne, mają piękne ogrody i nierzadko są ozdobione artystycznymi muralami. To miejsca wytchnienia i spokoju, sprzyjające nawiązywaniu sąsiedzkich relacji.

Dobrym przykładem przemyślanej architektury jest kameralne osiedle na Wyspie Mieszczańskiej we Wrocławiu, z zielonymi dachami i patio z wodospadem. Mieszkańcy mają też dostęp do strefy spa, siłowni czy postarzalni win. Projekt otrzymał prestiżową nagrodę European Property Awards.

Współcześni architekci dbają, by w mieście nie tylko dobrze się mieszkało, ale też pracowało, czego doskonałym przykładem jest nowo powstały biurowiec w centrum Katowic. Dwa 7-piętrowe budynki zostały zaprojektowane tak, by zapewnić przebywającym w nich osobom więcej zielonych przestrzeni – tarasy mają powierzchnię 1100 m2. Na dziedzińcu można zagrać w pétanque, schronić się przed słońcem pod organicznymi zadaszeniami, a także skorzystać ze ścieżek rowerowych i biegowych.

Znaczenie naturalnego światła dostrzegają też projektanci innych przestrzeni, w których spędzamy dużo czasu, w tym samochodów. Przemyślanym designem, który sprzyja dobremu samopoczuciu kierowcy i pasażerów, wyróżnia się nowy Range Rover Evoque. , kompaktowy SUV, który doskonale wpisuje się w miejską tkankę. W modelu projektanci zastosowali m.in. panoramiczny dach, który wprost zalewa kabinę naturalnym światłem.

Piękno i funkcjonalność

Na dobre samopoczucie i komfort życia wpływają też funkcjonalność i ergonomia przestrzeni. Nawet kształt pomieszczeń ma znaczenie – zaokrąglone zwiększają poczucie bezpieczeństwa, a wysokie sufity wpływają na kreatywność.

Co ważne, są to cechy pożądane nie tylko w architekturze, ale też wzornictwie współczesnych samochodów. Ergonomią i funkcjonalnością zastosowanych rozwiązań odznacza się wspomniany już Range Rover Evoque. Wystarczy przywołać zakrzywiony centralny ekran dotykowy o przekątnej 11,4 cala, pozwalający sterować kluczowymi funkcjami. Umieszczony w linii wzroku i bliżej kierowcy przede wszystkim poprawia widoczność. Takie umiejscowienie ekranu pozwoliło też uwolnić miejsce na schowki i zwiększyć przestrzeń bezprzewodowego ładowania urządzeń. Nowy Range Rover Evoque to także m.in. wygodna dotykowa dźwignia zmiany biegów oraz wbudowany asystent w postaci Amazon Alexa.

Przyjazna przestrzeń odznacza się również dobrą izolacją akustyczną, skutecznie separującą od wielkomiejskiego hałasu. Ważna jest też odległość od najbliższych sąsiadów – im dalej, tym bardziej komfortowo się czujemy. Po budynkach, ale też samochodach oczekujemy ciekawej formy, która zaspokoi nasze poczucie estetyki. Taką znajdziemy w modelu Range Rover Evoque. Ten elegancki SUV charakteryzuje się nowoczesnym minimalizmem wzmocnionym charakterystycznym unoszącym się dachem, nieprzerwaną linią boczną i wysuwanymi klamkami. Smukłe reflektory Pixel LED ze światłami do jazdy dziennej przywodzą z kolei na myśl klejnoty. Jednak nasze poczucie estetyki zaspokaja nie tylko bryła, ale i wnętrze.

Dobrze czujemy się w przestrzeniach, w których zastosowano naturalne materiały wykończeniowe i odpowiednią kolorystykę – kolor biały przynosi spokój i ukojenie, niebieski wzmacnia koncentrację, a pomarańczowy pozwala pozbyć się złych emocji. Jeśli chodzi o architekturę, także architekturę krajobrazu, to dobrym przykładem inwestycji, która dba o dobre samopoczucie mieszkańców, jest położony w otulinie Trójmiejskiego Parku Krajobrazowego kompleks apartamentów w Sopocie. Architekci zastosowali tu drewnianą elewację i naturalne materiały wykończeniowe. Dobremu samopoczuciu i nawiązywaniu sąsiedzkich relacji sprzyja zielone patio.

Do rangi jednego z symboli Warszawy urasta z kolei biurowiec przy ul. Chmielnej. W 14-kondygnacyjnym budynku, o bryle przypominającej kryształ, projektanci zastosowali rozwiązania, które korzystnie oddziałują na zdrowie i samopoczucie pracujących tu osób. Mowa m.in. o strefie wypoczynku na zielonych tarasach oraz doskonałym nasłonecznieniu. Położony w pobliżu Alei Jerozolimskich budynek zapewnia bezpośredni dostęp do wszystkich środków komunikacji miejskiej. To kolejny laureat europejskich "architektonicznych Oscarów”.

Komfort w drodze

Przyjazne dla ludzi i środowiska naturalnego budynki to jedno – nie może być jednak mowy o nowoczesnych miastach bez zrównoważonego transportu. To kolejny element, który ma decydujący wpływ na zdrowy ekosystem miasta. Świadomy wybór tego, czym się przemieszczamy – pomnożony przez liczbę mieszkańców metropolii – pozwala w realny sposób kształtować wielkomiejską przestrzeń, czyniąc życie w niej bardziej komfortowym i przede wszystkim zdrowszym.

I ten element wzięli pod uwagę projektanci Range Rovera Evoque. Ta hybryda typu plug-in z zasięgiem do 62 km w trybie zeroemisyjnym dba o jakość miejskiego powietrza, a minimalistyczne wzornictwo kabiny pozwala się wyciszyć, nawet gdy utkniemy w korku. Co więcej, system Cabin Air Purifiction Plus monitoruje i kontroluje poziom CO2 we wnętrzu, filtrując groźne dla zdrowia pyły zawieszone PM2.5. Czyste powietrze w kabinie to lepsze samopoczucie i większa czujność kierującego.

Wygodę kierowcy i pasażerów można dodatkowo wzmocnić sięgając po szereg pozycji z zakresu wyposażenia opcjonalnego oraz akcesoria poprawiające jakość i komfort jazdy. Dobrze zaprojektowany i wyposażony SUV jest jak przyjazna architektura – dba o dobre samopoczucie osób żyjących w mieście.

Chcemy dziś żyć i przebywać w przestrzeni, w której czujemy się przede wszystkim dobrze. Takiej, która jest skoncentrowana na naszym zdrowiu i dobrym samopoczuciu, zarówno fizycznym, jak i psychicznym. Naprzeciw tym potrzebom coraz odważniej wychodzą architekci i projektanci, a ich działania – szczęśliwie dla mieszkańców współczesnych metropolii – spotykają się z coraz większym zrozumieniem i zaangażowaniem włodarzy.

Nowoczesny minimalizm. Miastotwórcza estetyka

Piękno – z pozoru stanowiące wartość dodatkową – jest niezbędnym elementem życia. Zamknięte w sztuce, także użytkowej, zaspokaja jedną z podstawowych ludzkich potrzeb. To dlatego poszukujemy go dziś nie tylko w muzeach i galeriach, ale też we współczesnej architekturze i na ulicach.

Sztuka współczesna jest dziś tak blisko człowieka, jak to tylko możliwe. Opuszczając muzea i galerie, zmienia miejską rzeczywistość, stając się jej nieodłącznym elementem. Jednym z najciekawszych i najbardziej widocznych kierunków współczesnej sztuki jest minimalizm. Rozumiany jako prostota, oszczędność formy i ograniczenie elementów do minimum ma ogromną siłę oddziaływania. Bo minimalizm to synonim ponadczasowości i perfekcjonizmu wywołujący naturalne skojarzenie z długim i pełnym satysfakcji użytkowaniem danej przestrzeni czy przedmiotu.

W kontrze do pośpiechu i nadmiaru

Otoczeni nadmiarem bodźców, bogactwem barw, dzięków i zapachów potrzebujemy czegoś, co zrównoważy złożoność otaczającego nas świata. Prostych i czystych rozwiązań, pozbawionych ozdobników i zbędnych detali. Minimalizm jest jak oddech, pozwala się zatrzymać i skupić na tym, co najważniejsze. To także synonim elegancji i luksusu.

Z uwagi na swoje przymioty minimalizm czy – szerzej – sztuka współczesna odgrywają ważną rolę w przestrzeni publicznej – pozwalają wyjść poza utarte schematy i doskonale znane ramy. Sztuka jest dziś obecna zarówno w muzeach, m.in. Museum of Modern Art w Nowym Jorku, Centre Pompidou w Paryżu, Tate Modern w Londynie, MOCAK-u czy Zachęcie, jak i na ulicach, m.in. w formie street-artu. Murale, instalacje czy performance niepostrzeżenie wprowadzają sztukę do życia codziennego. Przykuwają uwagę, a przybliżając tematy historyczne czy społeczne, np. związane z konsekwencjami zmian klimatycznych czy ochroną środowiska oraz komentując bieżące wydarzenia, często prowokują odbiorcę do zabrania głosu.

Street-art, obok którego nie da się przejść obojętnie, to m.in. dziewczynka z konewką w Białymstoku, mural wykonany w technice 3D na ścianie kamienicy w poznańskiej Śródce i upamiętniający powstanie wielkopolskie, zmieniający się w zależności od pory roku portret Kory w Warszawie czy wizerunek pianisty w Łodzi

Sztuka i design a jakość życia

Sztuka w przestrzeni publicznej odgrywa jednak bardziej złożoną rolę. Nie tylko sprawia, że miasta nabierają charakteru, ale też poprawia jakość życia ich mieszkańców, w tym – co nieoczywiste – poziom bezpieczeństwa. Udowodnili to pracownicy uniwersytetu w Pensylwanii, członkowie Social Impacts od The Arts, którzy zbadali wpływ artystów działających w lokalnych społecznościach. Ich dzieła dały ludziom możliwość interakcji i lepszego poznania się, a dzięki temu skłaniały do angażowania się w najbliższe sąsiedztwo i reagowania na różne, także potencjalnie niebezpieczne, sytuacje.

Sztuka np. w formie instalacji – jak kilkaset kolorowych parasolek zawieszonych nad jedną z białostockich ulic czy poznański Golem, 2,5-metrowa rzeźba wykonana ze stali – dekoruje miejską przestrzeń, wzbogaca ją, czyni bardziej atrakcyjną. Co więcej, osadzone w miejscu publicznym dzieło zaspokaja potrzebę obcowania z pięknem, wywołuje emocje, potęguje identyfikację z daną przestrzenią.

Życie w mieście, często w sposób, którego nie dostrzegamy, kształtuje też szeroko rozumiany design. Miejsca przyjazne człowiekowi poprawiają nastrój, a dobrze zaprojektowana przestrzeń staje się funkcjonalna, estetyczna, dostępna dla wszystkich i spójna. Przykłady? Osadzone w lokalnym kontekście Stacja Kultura w Rumii – biblioteka zlokalizowana w budynku dworca kolejowego czy Sopoteka – biblioteka, w której poza wygodnymi pufami i siedziskami znajdują się także nawiązujące do pobliskiego morza i plaży kosze wiklinowe.

Przemyślana i przyjazna przestrzeń jako źródło dobrego samopoczucia użytkowników to podejście, które znajduje odzwierciedlenie także w projektowaniu samochodów. Nowy Range Rover Evoque. , kompaktowy SUV, który powstał z myślą o komforcie w miejskim krajobrazie, cieszy oko niepowtarzalnym wzornictwem. Mowa tu m.in. o jedynym w swoim rodzaju pływającym dachu, ciągłej linii bocznej czy charakterystycznym trójwymiarowym grillu. Zadziorności dodają reflektory Pixel LED.

Mniej znaczy więcej

Minimalizm na stałe wpisał się w miejską architekturę. W tego rodzaju projektach nie ma miejsca na zbędne elementy, a formy są upraszczane do minimum. Doskonałym przykładem takiego podejścia architektów jest Centrum Dialogu Przełomy w Szczecinie. Umiejscowiony na Placu Solidarności budynek łączy w sobie dwie funkcje: zabudowy miejskiego placu oraz muzeum. Co ciekawe, praktycznie cała powierzchnia budynku znajduje się pod ziemią, nad mamy tylko minimalistyczne betonowe wejście, które dodatkowo zostało ukryte za rzędem betonowych parawanów.

Minimalistyczne formy, oszczędność kolorystyczna, przewaga kwadratów i prostokątów oraz odpowiedni dobór naturalnych materiałów wykończeniowych: betonu, metalu czy drewna – takie budynki powstają dziś w różnych częściach miasta. Co więcej, poza samą bryłą architekci dbają też o dużą ilość naturalnego światła w pomieszczeniach, co udaje się uzyskać dzięki przeszkleniom. Nie ma tu przypadkowego działania, światło słoneczne poprawia samopoczucie i produktywność przebywających w danej przestrzeni osób.

Więcej niż środek transportu

Minimalizm rozumiany jako funkcjonalność i komfort użytkowania na stałe zagościł również w motoryzacji, a konkretnie w modelach Range Rover. Doskonale odnajdujący się w miejskiej dżungli Evoque zachwyca nie tylko wyjątkowym wzornictwem nadwozia, ale też minimalistycznym wnętrzem.

Delikatna i wysublimowana konstrukcja konsoli środkowej z wykończeniem Moonlight Chrome sprawia, że w tym wnętrzu dobrze się odpoczywa. Nie ma tu zbędnego przepychu. Za kierownicą nie znajdziemy niczego, co mogłoby odwracać uwagę. Kwintesencją takiego podejścia projektantów jest minimalistyczna dźwignia zmiany biegów, a także "unoszący się", lekko zakrzywiony 11,4-calowy dotykowy ekran centralny. Co więcej, panoramiczny dach wprost zalewa kabinę naturalnym światłem.

Tak zaprojektowany Range Rover Evoque to nie tylko środek transportu, ale też element odpowiadającego na potrzeby mieszkańców miejskiego krajobrazu. Krajobrazu, w którym sztuka współczesna oraz design pozwalają nam lepiej się odnaleźć.

Well building. Z myślą o komforcie i dobrym samopoczuciu

W pomieszczeniach spędzamy aż 90 proc. czasu. Biorąc pod uwagę, jak duży wpływ na nasze zdrowie i dobre samopoczucie mają architektura i wzornictwo, ważne, by były to przestrzenie przyjazne. Takie powstają dziś za sprawą zyskującej na znaczeniu idei well building.

Budynki w polskich miastach odpowiadają nawet za 60–80 proc. emisji CO2 – szacują eksperci z fundacji Habitat for Humanity Poland. W górnej granicy tego przedziału znajduje się Warszawa, gdzie produkcja oraz konsumpcja energii cieplnej i elektrycznej na potrzeby zabudowań jest ogromna. Co więcej, w pomieszczeniach spędzamy nawet 90 proc. czasu. Według danych Eurostatu w pracy Polakom upływają prawie 34 lata. Jeśli dodamy do tego fakt, że aż w 70 proc. na stan naszego zdrowia wpływa styl życia i środowisko, w którym przebywamy, to okazuje się, że odpowiedni klimat we wnętrzach, zarówno mieszkalnych, jak i biurowych, użytkowych czy samochodów, ma kolosalne znaczenie.

Człowiek w centrum zainteresowania

Dowiedziony naukowo wpływ architektury na człowieka doprowadził do rozwoju idei well building, trendu koncentrującego się na zdrowiu, dobrym samopoczuciu i komforcie użytkowników przestrzeni. To kolejny poziom zaawansowania po – skupiającej się na kwestiach ekologii i redukcji szkodliwych emisji – koncepcji zrównoważonych budynków. Zresztą oba trendy doskonale się uzupełniają.

O co trzeba zadbać projektując, a następnie budując w zgodzie z ideą well building? Przede wszystkim o wentylację, jakość powietrza oraz wody pitnej. Ważny jest także dostęp do światła dziennego, komfort cieplny, ograniczenie hałasu, ochrona przed wilgocią oraz bezpieczeństwo. Well building to również zachęcanie mieszkańców i pracowników do codziennej aktywności.

W powstających w duchu well building budynkach wykorzystuje się ekologiczne oraz energooszczędne materiały i rozwiązania, a także naturalną roślinność. Nie brakuje w nich też miejsc, które sprzyjają rekreacji, także na zewnątrz, odpoczynkowi oraz budowaniu relacji międzyludzkich. Wpływ budynku na zdrowie i samopoczucie ludzi ocenia prestiżowy i zyskujący na popularności w Polsce certyfikat WELL Building Standard. To pierwszy system certyfikacji, który w całości koncentruje się na człowieku, użytkowniku danej przestrzeni i jego komforcie.

Co ciekawe, o zdrowie i dobre samopoczucie użytkowników dbają dziś nie tylko architekci, ale też projektanci samochodów. W odpowiedzi na ekologiczne i estetyczne potrzeby konsumentów powstał Range Rover Evoque. Ten nowoczesny SUV łączy w sobie minimalistyczną stylistykę z bogactwem najnowszych technologii i przyjaznych materiałów. 

Dobre praktyki w duchu WELL

Konkretne przykłady idei well building w architekturze? Na świecie to m.in. biurowiec Three Garden Road w Hong Kongu (oferujący m.in. dostęp do ogrodu, centrum fitness czy koncertów muzyki klasycznej) czy The Milliken Showroom w San Francisco (przestrzeń dla projektantów m.in. z dostępem do naturalnego światła słonecznego, monitoringiem jakości powietrza czy zajęciami jogi)

Certyfikatem może się również pochwalić coraz więcej nowo powstałych i już istniejących budynków w Polsce. Są to przede wszystkim biurowce, hotele, parki handlowe oraz rozrywkowe. Wśród polskich inwestycji, które dbają o zdrowie, dobre samopoczucie i bezpieczeństwo przebywających w nich ludzi jest m.in. nowoczesny biurowiec położony tuż przy Dworcu Centralnym w Warszawie, największy budynek w Europie z certyfikatem WELL Gold. Wśród docenionych rozwiązań znalazły się m.in. system wentylacji, który dostarcza do biur więcej świeżego powietrza, adiabatyczne nawilżacze zapewniające odpowiednią dla zdrowia wilgotność oraz filtry zatrzymujące zanieczyszczenia i szkodliwe pyły PM10 i PM2.5, a także pyłki kwiatowe i zarodniki grzybów.

Przyjaznym i bezpiecznym miejscem do pracy jest również nowoczesny biurowiec zlokalizowany w gdańskiej dzielnicy Oliwa (w budynku mieszczą się m.in. biura i redakcje Wirtualnej Polski). Wśród rozwiązań podnoszących jakość życia na terenie tego centrum biznesowego są m.in. technologia oczyszczania powietrza jonami, które niszczą wirusy, bakterie i inne patogeny, najwyższy poziom filtracji powietrza w centralach wentylacyjnych, czujniki zanieczyszczeń lotnych związków organicznych i pyłów zawieszonych czy systemy sterowania intensywnością wymiany powietrza. Pracownicy mają również dostęp do patio i całorocznego egzotycznego ogrodu z blisko 4 tys. roślin.

Z myślą o zdrowiu i dobrym samopoczuciu powstało też wnętrze Palm Studio, wyjątkowego centrum treningowego na warszawskim Mokotowie. To miejsce, w którym można się skupić zarówno na swoim ciele, jak i umyśle – w końcu praktykowany tu pilates to forma pracy nad jednym i drugim. Przechodząc przez drzwi wejściowe, odwiedzający zanurzają się w atmosferze relaksu i spokoju – zastosowane tu rozwiązania, w tym naturalne tekstury, kolory czy materiały oraz obłe i faliste linie mebli i luster nadają wnętrzu przytulności i organicznego charakteru. Całość uzupełniają egzotyczne rośliny: kaktusy i palmy.

Well building w motoryzacji

Rozwiązania w duchu WELL z powodzeniem zastosowali także projektanci Range Rover Evoque. Najlepszą jakość powietrza zapewnia tu Cabin Air Purification Plus – w zależności od wersji wyposażenia, dostępne są także filtracja pyłów zawieszonych PM2.5 i zarządzanie CO2, a technologia nanoeTM X zwalcza patogeny, bakterie i alergeny. Zastosowane we wnętrzach materiały i kolory wzmacniają uczucie równowagi i spokoju, a panoramiczny dach wpuszcza do kabiny jeszcze więcej naturalnego światła.

O komfort jazdy dba również zakrzywiony centralny ekran dotykowy o przekątnej 11,4 cala. Unoszący się w linii wzroku kierowcy poprawia widoczność oraz zwiększa przestrzeń na schowki i dla bezprzewodowego ładowania urządzeń. Co więcej, nowa konsola środkowa z wbudowanym wirtualnym asystentem pozwala na wygodną i bezpieczną obsługę urządzeń podczas jazdy.

Nad bezpieczeństwem kierowcy i pasażerów czuwa też zestaw kamer 3D Surround View, ClearSight Ground View oraz lusterko wsteczne ClearSight. Takie podejście do projektowania to naturalne odzwierciedlenie idei well buillding w zrównoważonej i odpowiadającej na potrzeby użytkowników motoryzacji.